067-Front-Back-5x8-Paperback-Book-COVERVAULT
See Full Article
published 
DOI

http://dx.doi.org/10.25098/3.2.5
Issue 
Vol 3- Issue 2

DECEMBER 2019

 

کامران احمد حمە١، نیاز نەجمەدین نوری٢

٢،١بەشي ئابوريی، كۆلێژی کارگێڕی و ئابووریي، زانکۆی سلێمانی،سلێمانی، عێراق

[email protected]1

Kameran Ahmed Hama1, Niaz Najmaldeen Noori2

1,2Economic Department, College of Economic and adminstration, Slemani University, Slemani

[email protected]1, [email protected]2

Received : 12-6-2019                                Revised:13-8-2019

Accepted :  15-9-2019                                 Published :31-12-2019

پوخته‌:

ئەم توێژینەوەیە تیشک دەخاتە سەر هۆکارەکانی قەیرانی ئابوریی لە هەرێمی کوردستاندا لە ماوەی (2014-2018)دا. یەکەم، کاریگەریی ئایدیای ئابوریی، سیاسەتی ئابوریی و لاسەنگییەکانی ئابوریی لە دروستکردنی دارایی و بازاڕکزیی ئابورییدا دەخاتەڕوو.دووەم لە ئەزمونی هەرێمی کوردستان، لەناویشیدا لە سیاسەتە ئابورییەکانی حکومەتی هەرێم ورددەبێتەوە و بەشدارییان لە قوڵکردنەوەی قەیرانەکەدا رون دەکاتەوە. باسەکە سەرنجیش دەداتە سەر ئەزمونی وڵاتانی نەوتیی و بەرنامەکانی سندوقی نەختی نێودەوڵەتی و بانکی نێودەوڵەتی کە بۆ چاکسازیی ئابوریی لە وڵاتانی تازەگەشەکردوودا پێشنیار کراون و رونیدەکاتەوە کە لەکوێدا ئەو پرۆگرامانە رەنگە لەگەڵ دۆخی ئابوریی هەرێم نەگونجێن. لە دوا بەشی توێژینەوەکەشدا بەرنامەی چاکسازیی ئابوریی ئاڵتەرناتیڤ کە بگونجێت بۆ هەرێمی کوردستان خراوەتەڕوو. توێژینەوەکە پشت بە داتای فەرمیی و شیکاریی وەسفیی دەبەستێت بۆ پشتیوانیی دەرئەنجام و پێشنیارەکانی.

الملخص

تلقي هذه الدراسة الضوء على أسباب الأزمة الاقتصادية في إقليم كردستان العراق خلال (2014-2018). أبتداءَ، يستكشف أدوار الأفكار الاقتصادية والسياسات الاقتصادية والاختلالات الهيكلية في خلق الأزمة المالية و الركود الاقتصادي. ثانياً ، تتركز على تجربة إقليم كوردستان و منها يولي اهتماما خاصا للسياسات الاقتصادية لحكومة إقليم كردستان المساهمة في تعميق الأزمة الأخيرة. تركز الدراسة أيضًا تجارب البلدان النامية و على البرامج التي اقترحها صندوق النقد الدولي والبنك الدولي للإصلاح الاقتصادي مقترحة للبلدان النامية بحيث قد لا تتناسب هذه البرامج مع الظروف الاقتصادية في إقليم كردستان. يكرس القسم الأخير عرض برامج بديلة للإصلاح الاقتصادي في الاقليم. تدعم الدراسة التحليل باستخدام البيانات الرسمية وتحليل النظري لدعم اهم اقتراحاتها و استنتاجاتها.

Abstract

This study sheds light on the causes of economic crisis in the Kurdistan Region of Iraq during (2014-    2018). First, it explores the roles of economic ideas, economic policies, and structural imbalances in creating the financial crisis and recession. Second, it focuses on the Kurdistan Region’s case, with paying a particular attention to the economic policies of KRG in deepening the recent crisis. The study also focuses on oil-rich countries and the programs proposed by IMF and the World Bank for economic reform in the developing countries, explaining where these programs may not fit the economic conditions in the Kurdistan Region. The last section devotes to show alternative programs for economic reform in the Region. The study supports the analysis by using formal data and descriptive explanations.

 

سەرچاوەکان

  • Akerlof، George A.، and Shiller، Robert J. (2009)،Animal Spirits: How Human Psychology Drives the Economy، and why it Matters for Global Capitalism، Princeton University Press.
  • Ali، Sanger (21 Sep.، 2016)،Unemployment rises to 14 percent in Kurdistan: planning ministry،
  • http://www.kurdistan24.net/en/economy/02565ef4-cb84-4991-a160-93fb094573a8/Unemployment-rises-to-14-percent-in-Kurdistan–Planning-Ministry
  • Cammett، Melani et. al. (2015)،A Political Economy of the Middle East، fourth edition، Routledge، New York،.
  • Ayres، Crystal (Jul 23، 2018)، 17 big advantages and disadvantages of FDI.

17 Big Advantages and Disadvantages of Foreign Direct Investment

  • Friedman، Milton and D. Friedman، rose (1990)،Free to Choose: A Personal Statement، HBJ، Harcourt Brace Jovanovich.
  • Galbraith، John Kenneth (1998)،The Affluent Society، Penguin Books، New edition.
  • Galbraith، John Kenneth (1975)،The Great Crash 1929، Penguin Books.
  • Goran، Baxtiyar (Feb. 6، 2016)،KRG reduces employees’ salary،

http://www.kurdistan24.net/en/news/26f54ade-997e-4a37-9e49-17c7087f180b/krg-reduces-employees%E2%80%99-salary

  • Amadeo، Kimberly، Economic Growth، Its Measurements، Causes، and Effects، The Balance، April 22،

https://www.thebalance.com/what-is-economic-growth-3306014

  • Kurdistan Region، Board of Investment، licensed projects:

http://www.boi.gov.krd/licensed_projects.html

12-KRG(2011)، Ministry of Planning، Regional Development Strategy for Kurdistan Region 2012-2016، Erbil.    http://www.mop.krg.org/resources/MoP%20Files/PDF%20Files/gd_ps/regional_development_strategy.pdf

13-Pring، Coralie KRI: Overview of corruption and anti-corruption، U4 Expert Answer، 2015:

https://www.u4.no/publications/kurdistan-region-of-iraq-overview-of-corruption-and-anti-corruption.pdf

14-Konadu-Agyemang ، Kwadwo and Shabaya، Judith، ‘What has Corruption Got to do with it? Understanding the Persistence of Rural-Urban and Inter-Regional Inequalities in Ghana and Zimbabwe’، GeoJournal، Vol. 62، No. 1، (2005)،p131.

http://0-ejscontent.ebsco.com.lib.exeter.ac.uk

15-Manis، Athanasios(2016)، Averting an Economic Meltdown in the Kurdistan Region of Iraq، Middle East Research Institute (MERI)، Erbil، Kurdistan Region.

http://www.meri-k.org/inc/uploads/2016/07/Averting-an-Economic-Meltdown-in-the-Kurdistan-Region-of-Iraq-Aligning-Political-Objectives-with-Economic-Necessities.pdf

16-OPEC Annual Statistical Bulletin، OPEC، 2018، table 1.1، p.8

http://www.thegulfintelligence.com/mediafiles/downloadfile/4833753a-f159-46f2-8dc0-f2335344ebe6.pdf

17-Principles of Economics، BCcampus، available on:

www.opentextbc.ac/principlesofeconomics/chapter

18-Reinhart، Carmen M.، and Rogoff، Kenneth S. (2009)،The Second Great Contraction، A Princeton shorts selection from This Time is Different.

19-Rodrik،Dani، TheNation-State Reborn، available at: https://www.project-syndicate.org/commentary/the-nation-state-reborn?barrier=accesspaylog

20-Poverty rate in Kurdistan Region quadrupled to 15 percent(28/12/2016)، official، Rudaw،

http://www.rudaw.net/english/kurdistan/281220162

21-Regional Development Strategy for Kurdistan Region (2013-2017)، Kurdistan Regional Government، Ministry of Planning، Erbil، July 2012.

http://www.mop.gov.krd/resources/Strategic%20Plan/PDF/Regional%20Development%20Strategy%20for%20Kurdistan%20Region%202013-2017.pdf

22-Stiglitz، Joseph (2010)، Freefall: Free Markets and the Sinking of the Global Economy، Allen Lane، Penguin Books.

23-Snow، Andrew(9 May، 2018)، Kurdistan Region’s Debt Crisis.

https://www.usip.org/publications/2018/05/kurdistan-regions-debt-crisis-threatens-iraqs-economy

24-Shah، Anup(March 24، 2013)، Structural Adjustment—a Major Cause of Poverty.

http://www.globalissues.org/article/3/structural-adjustment-a-major-cause-of-poverty

25-The Balance، Expansionary Monetary Policy، available at:

www.thebalance.com/expansionary-monetary-policy-definition

26-World Bank(15 April، 2015)، The Kurdistan Region of Iraq: Assessing the Economic and Social Impact of the Syrian Conflict and ISI.

https://reliefweb.int/report/iraq/kurdistan-region-iraq-assessing-economic-and-social-impact-syrian-conflict-and-isis

27-What Is An Economic Crisis? Definition and Examples، Market Business News، https://marketbusinessnews.com/financial-glossary/economic-crisis/

 

عەرەبییەکان

  • الفیاچ، عباس ، قچایا اقتێادیە معاێرە، الڕێلاحات الڕقتێادیە فی البلدان النامیە،بحپ منشور فی انترنیت، iier.org، 2009.
  • الحمش، د. منیر ، الاێلاح الاقتێادی، گ1، دارالرچا للنشر، سوریا، دمشق، 2003.
  • النجفی، د. سالم توفیق ، د. داود سلیمان سلگان، متچمنات برامج الڕێلاح الڕقتێادی والفقر فی البلدان النامیە، مجلە بحوپ اقتێادیە عربیە، العدد 47، ێیف 2009.
  • حمه، د.کامران احمد، اێلاح النڤم الاقتێادیە تجارب معاێرە و امکانیە الاستفادە منها فی الاقتێاد العراقی، گ1، مرکز کوردستان للدراسات الاستراتیجیە، السلیمانیە، 2013).
  • گاقە، محمد، الخێخێە بین القبول الفکری والتبنی الژرائعی، وقائع الندوە العلمیە المشترکە بین جمعیە الاقتێادیین العراقیین وبرنامج الامم المتحدە الانمائی، بغداد، شباگ، 1994.
  • جامعە الدول العربیە، المنڤمە العربیە للتنمیە الزراعیە، استشراف ێورە الزراعە العربیە لعام 2000 تحت مشاهد بدیلە، مگبعە المنڤمە، الخرگوم، 1994.
  • محمد، حشماوی، الڕتجاهات الجدیدە للتجارە الدولیە فی ڤل العولمە الڕقتێادیە، اگروحە دکتورا فی الڕقتێاد غیر منشورە، کلیە العلوم الڕقتێادیە وعلوم التسییر، جامعە الجزائر، 2006.
  • نویر، د. گارق احمد: “اختلاف بیانات الاستپمار الاجنبی المباشر فی مێر وسیاسات معالجە الاختلاف” ، مرکز المعلومات ودعم اتخاژ القرار، مجلس الوزراء، القاهرە، آب، 2003.
  • الحسینی، عبیر محمد جاسم، العلاقە بین مێادر التمویل للڕستپمار و الڕعتماد على تدفق راس المال الجنبی لبلدان مختارە 1980- 1995، رسالە ماجستیر غیر منشورە، جامعە بغداد، 1999.
  • قادر، احمد اسماعیل، تحلیل تجارب دولیە مختارە فی الخێخێە مع الترکیز على تحلیل و تقییم عملیات خێخێە القگاع الێناعی فی اقلیم کوردستان العراق للمدە ( 1997 – 2008 )، رسالە ماجستیر مقدمە الى کلیە الڕدارە و الڕقتێاد، جامعە السلیمانیە، غیر منشورە، 2009.

التقاریر:

  • البنک الدولی، إێلاحات اقتێادیە ستساعد على تحقیق النمو المستدام والاشتمالی فی إقلیم کردستان العراق، 30/5/2016.

http://www.albankaldawli.org/ar/news/press-release/2016/05/30/economic-reforms-will-help-achieve-sustainable-and-inclusive-growth-in-the-kurdistan-region-of-iraq

  • تقریر مسح القوی العاملە فی اقلیم کوردستان (2012)، حکومە اقلیم کوردستان، وزارەت التخگیگ، هیئە احێاء الاقلیم کوردستان،منڤمە رند.
  • مرکز دراسات الوحدە العربیە، الاێلاحات الاقتێادیە وسیاسات الخێخێە فی البلدان العربیە، بیروت، 1999.

چاوپێکەوتن و راپۆرت بەزمانی کوردیی

  • چاوپێکەوتن لەگەل کۆمپانیای سامسۆنگ و کۆمپانیای هوما بۆ گەشت و بازرگانی، بەرواری 27/2/2014. بەپێی چاوپێکەوتنەکەی هوما، نرخی سەفەرکردن بۆ ئەڵمانیا لە ماوەی یەک کاتژمێردا بۆ دایک و منداڵێک لە (380$)ەوە بەرزکردەوە بۆ (1020$).
  • حکومەتی هەرێم، وەزارەتی پلاندانان، راپۆرتی بەدواداچونی بارودۆخی کۆمەڵایەتی و ئابوری لە هەرێمی کوردستان (2012).
  • دەستەی ئاماری هەرێم، بڕوانە پەرەی سەرەکی لەم بەستەرەیەدا کە تیایدا بەرهەمی ناوخۆ بە (20) ملیار دۆلار خەمڵێنراوەو دابەشی سەر (4،500،000) هاونیشتیمانی بکە لە هەرێمدا: http://www.krso.net/
  • حکومەتی هەرێمی کوردستان، وەزارەتی پلاندانان، دەستەی ئاماری هەرێمی کوردستان، روپێوی تۆڕی زانیاری عێراق (2012)، کورتەی راپۆرت، حکومەتی هەرێمی کوردستان، وەزارەتی پلاندانان، دەستةي ئاماري هةريَمي كوردستان.
Views: 60