| published |
| DOI |
ئومێد بەرزان برزو 1، عو مەر ئەحمەد عەزيز2
1بەشی زمانى كوردى ، کۆلێجی پەروەردە ، زانکۆی گەرميان،کەلار،عێراق
2بەشی زمانى كوردى ، کۆلێجی پەروەردە ، زانکۆی گەرميان،کەلار،عێراق
Omed Perzan Perzo1, Omer Ahmed Aziz2
1Kurdish Department, Faculty of Linguistics, Garmian University, Kalar, Iraq
2Kurdish Department, Faculty of Linguistics, Garmian University, Kalar, Iraq
Received : 12-4-2019 Revised:29-5-2019
Accepted : 5-6-2019 Published :31-12-2019
پوخته:
ناونيشانی توێژينەوەکە هۆکارە کۆمەڵايەتيەکان و هەمەجۆری لە زماندا يە، توێژينەوەکە لە دوو بەش پێک هاتووە ، بەشی يەکەم بۆ خستن ڕووی هەندێک بنەمای تيۆری و سنوری توێژينەوەکە تەرخان کراوە ، بەشی دوەميش باس لە هەمە جۆری زمانی و يەو هۆکارە کۆمەڵايەتييانە کراوە. کە هەمەجۆريلە زماندا دروست دەکەن ، ڕێبازی توێژينەوەکە ڕێبازی پەسنييە، سنوری توێژينەوەکە لە چوارچێوەی زمانەوانی کۆمەڵايەتييدايە و گرنگی توێژينەوەکە ئەوەيە ، يەو هۆکارە کۆمەڵايەتييانە دەخاتە ڕوو کە هەمەجۆری زمانی کوردی دروست دەکەن لەگەڵن هەنانەوەی نمونە لە بۆنە و بوارە کۆمەڵايەتييە جياجياکاندا .
الملخص
اعنوان البحث )العوامل الاجتماعية والتنوع في اللغة(، يتكون البحث من فصلين، خُصٍصَّ الفصل الاول لبعض الاسس النظرية وحدود البحث، اما الفصل الثاني تطرقنا الى التنوع و اسباب تكوين التنوع، استخدم البحث منهج الوصفي و تكمن اهمية البحث من حيث بيان اسباب تكوين التنوع في اللغة الكردية، بالاضافة الى عرض الامثلة متنوعة في المناسبات والمجالات الاجتماعية المتعددة.
Abstract
The research entitled (social factors and variation in Language). The research includes two chapters. The first chapter deals with some theoretical bases and the limits of research. The second chapter deals with variation and the reasons for variation. This research used a descriptive statistics approach. The aim of research is describing important factor of linguistics variation in the Kurdish language, in addition to the presentation of examples varied in multiple social and field events .
سەرچاوەکان:
ا- بە زمانى کوردى:
1-ئارام عەبدولواحید حەمەڕەشید مەعروف (2013)، ڕێزگرتن لە زمانى کوردیدا، چاپخانەى لەریا، سلێمانى.
2-بەکر عومەر عەلى و شێرکۆ حەمەئەمین (2007)، زارو شێوەزار، چاپى دووەم، چاپخانەى چوارچرا، سلێمانى.
3-بەهار زایر محمد (2009) ، زمان و یاسا کۆمەڵایەتییەکان، نامەى ماستەر، کۆلێجى زمان ـ زانکۆى سەلاحەدین.
4-بەهزاد موحسین (2008) ، کۆزمانەوانى، گۆڤارى ڕامان، ژ (129).
5- پێشکەوت مەجید محەمەد (2013) ، ڕەگەز لە ڕوانگەى زانستى زمانى کۆمەڵایەتییەوە، نامەى ماستەر، کۆلێجى زمان ـ زانکۆى سلێمانى.
6- شاخەوان جەلال فەرەج (2011) ، تابۆ وەک نموونەیەکى پەیوەندیى نێوان زمان و کلتور، تێزى دکتۆرا، کۆلێجى زمان ـ زانکۆى سلێمانى، سلێمانى.
7- شیلان ڕەحیم ئیبراهیم (2004) ، شێوازى قسەکردنى ژن لە زمانى کوردیدا، نامەى ماستەر، کۆلێجى زمان ـ زانکۆى سلێمانى.
8- کسپە ئەبوبەکر عەلى (2011) ، پەیوەندیى بیرو زمان لە کوردیدا، نامەى ماستەر، کۆلێجى زمان ـ زانکۆى سلێمانى.
9- فاروق عومەر سدیق (2011) ، لەدایکبونى وشە، چاپى یەکەم، چاپخانەى شڤان، سلێمانى.
10- ڕێژنە مەعروف حوسێن (2010) ، ڕۆڵى شێوەزارە کۆمەڵایەتییەکان لە دەوڵەمەندکردنى فەرهەنگى کوردیدا، نامەى ماستەر، کۆلێجى زمان ـ زانکۆى سەڵاحەدین.
11- عەبدولمەناف ڕەمەزان ئەحمەد (2009) ، ئەتڵەسى زمانى، نامەى ماستەر، کۆلێجى زمان ـ زانکۆى سەلاحەدین، هەولێر.
12- محەمەد مەعروف فەتاح (1986) ، سنوورو بنەماو ئەرکەکانى کۆزمانەوانى، گۆڤارى ڕۆشنبیرى نوێ، ژ(112).
13- محەمەد مەعروف فەتاح (2010) ، لێکۆڵینەوە زمانەوانییەکان، چاپخانەى ڕۆژهەڵات، هەولێر.
14- محەمەد مەحوى (2009) ، مۆدێل و مۆدێلەکانى ڕێزمان، چاپخانەى ڕەنج، سلێمانى.
15- هێمن عبدالحمید شمس (2006) ، شێوازو دەربڕین لە بۆنە کۆمەڵایەتییەکاندا، نامەى ماستەر، کۆلێجى پەروەردە ـ زانکۆى کۆیە.
16- هۆگر مەحمود فەرەج (2000) ، پراگماتیک و واتاى نیشانەکان، تێزى دکتۆرا، کۆلێجى زمان ـ زانکۆى سلێمانى، سلێمانى.
17- ه.ج. ویدۆوسن (2008) ، سەرەتایەک بۆ زمانەوانى، و/ هۆشەنگ فاروق، چاپى یەکەم، چاپخانەى خانى، دهۆک.
18- نەریمان عەبدوڵڵا خۆشناو و شوکر محەمەد ساڵح (2014) ، گۆڕان لە زماندا، گۆڤارى زانکۆى گەرمیان، ژ(4).
ب- بە زمانى عەرەبى:
19- انجلیکا لینکە واخرون (2011) ، دراسات فی علم اللغە، ت/ ڕ.د. سعید حسن بحیری، الگبعە الاولى.
20- بریجیته بارتشت (2010) ، مناهج علم اللغە، ت/ ڕ.د. سعید حسن بحیرى، مۆسسە المختار للنشر والتوزیع.
21- جرهارد هلبش (2007) ، تگور علم اللغە، ت/ ڕ.د. سعید حسن بحیری، مکتبە زهراو الشرق، الگبعە الاولى، القاهرە.
22- رشید عبدالرحمن العبیدی (2002) ، مباحپ فی علم اللغە واللسانیات، الگبعە الاولى، بغداد.
23- روبیر مارتان (2007) ، مدخل لفهم اللسانیات، ت/ د. عبدالقادر المهیری، الگبعە الاولى، بیروت ـ لبنان.
24- کمال بشر، التفکیر اللغوی بین القدیم والجدید، مکتبە الشباب، جامعە القاهرە، دار الپقافە العربیە.
25- ێلاح فچل (1992) ، علم الاسلوب مبادئه واجراواته، فاهیرە، 1992.
26- عدنان بن ژریل (1980) ، اللغە والاسلوب، دمشق.
27- عبدالعلیم ابراهیم (1978) ، الموجە الفنى لمدرسى اللغە العربیە، دار المعارف، مێر.
28- مێگفى لگفی، اللغە العربیە فی اگارها الاجتماعی، معهد الانماگ العربی.
29- محمود السعران (1958) ، اللغە والمجتمع، بنغازی.
30- نایف خرما (1978) ، ڕچواو على الدراسات اللغویە المعاێرە، عالم المعرفە، الکویت.
31- هدسن (1987) ، علم اللغە الاجتماعی، ت/ محمود عبدالغنی عیاد، بغداد.
32- هادی نهر (1988) ، علم اللغە الاجتماعى عند العرب، بیروت، الگبعە الاولى.
33- هادی نهر لعیبی (2009) ، اللسانیات الاجتماعیە عند العرب، عالم الکتب الحدیپ، اربد ـ الاردن، الگبە الڕولى.
34- ولید رفیق العیاێرە (2011) ، التفکیر واللغە، دار ڕسامە للنشر والتوزیع، ڕلاردن ـ عمان، الگبعە ڕلاولى.
پ- بە زمانى ئینگلیزى:
Alan Davies and Catherine Elder (2004)،The handbook of applied Linguistics، 35- First EditionBlackwell publishing Ltd، UK.
David Crystal (2008)،A dictionary of linguistics and phonetics، Sixth Edition، 36-Blackwell publishing.
David Crystal (1992)،An Encyclopedic Dictionary of Language and Languages، 37- Black Well: Oxford.
Ronald wardhaugh (2006)،An introduction to sociolinguistics، Fifth edition، Cambridge ـ38- UK. 39- Jean Aitchison (1999)،Linguistics، London – UK.
40-J.K. Chambers (2000)،Region and Language Variation، University of Toronto.
J.K. Chambers and Natalie Schilling (2013)،41-The handbook of Language variation and change، second Edition، Blackwell publishing Ltd، UK.
Mark Aronoff and Janie Rees-Miller (2003)،The handbook of Linguistics، 42- Blackwell publishing Ltd، UK.
Naima Ammour (2012)،43-A Sociolinguistic Investigation of Language variation in the speech community of Nedroma، master degree، University of TLEMCEN.
Wat wolfram and Natalie schilling (2016)،American English Dialects and variation، 44-Third edition، UK.
Wardhaugh، R. (2006)،An Introduction to Sociolinguistics، 545- th Edition. Blackwell Publishing LTD.
46-Paul Kerswill، (2012) Language variation 1 – social factors: class and ethnicity. In: Clayton، Dan، (ed.) Language، English and Media Centre، London.
47-Trudgill، P. (1995)،Sociolinguistics: An Introduction to Language and Society، England.
48-http//jilaniwarsi.tripod.com/lc.pdf.
49-https://www.dictionary.com/browse/ethnic.
50-https://www.thoughtco.com/regional-dialect-1691905.
51-https:/rua.ua.es/dspace/bitstream/10045/4332/15/Handout%205_Language%20Variation.pdf
52-Terttu nevalainen، Juhani klemola and Mikko Laitinen (2006)،Types of variation، USA.
